معنويت براي كودكان با تكيه بر آراء آيت‌الله شاه‌آبادي (س) و امام خميني (ره)
محورهای موضوعی :کلید واژه: معنويت سلامت رواني تربيت معنوي هوش معنوي هوش اخلاقي فطرت امام‌خميني ,
چکیده مقاله :
توجه بُعد روحاني انساني و تلاش در جهت شكوفا شدن آن مقوله‌يي است كه با عنوان معنويت از آن ياد ميگردد. رشد و پرورش معنويت انساني بخصوص در دوران كودكي، آنهم در دنيايي كه طوفان فناوري، ارتباطات، تكثر آراء و تشتت افكار از هر سو آن را تهديد ميكند، شرط تحقق سلامت رواني است. روانشناسان در روند تربيت معنوي كودك، بر دو مؤلفه بنيادي تأكيد كرده‌اند كه عبارتند از: هوش معنوي و هوش اخلاقي (فضيلت). حضرت امام معنويت را توجه ارادي به عالم معنا دانسته كه داراي مراتب است و براي نيل به مقام انسان كامل صورت ميپذيرد. تربيت معنوي از منظر اين دو حكيم تربيتي توحيدي است كه متربي، مربي و تربيت سه ضلع آن را تشكيل ميدهند. در نگاه امام، علاوه بر مربي و متربي، مؤلفه‌هاي اساسي ديگري نيز در تربيت معنوي كودك وجود دارد كه عبارتند از فطرت، تفكر، اراده و اعتدال. ايشان تربيت معنوي كودك را توجه دادن كودك به عالم معنا در جهت به فعليت رساندن ابعاد فطري و معنوي وجودش با هدف نيل به غايت نهايي ميداند و رسيدن به اين امر را هم ناشي از اراده انسان پس از تولد و هم حاصل تأثير احوالات والدين در پيش از تولد تلقي ميكند.
Spirituality means to attend and develop the spiritual dimension of man. Bringing up and rearing human spirituality particularly in childhood is an inevitable condition for the attainment of psychic health in a world wherein the storm of technology, mass communication, and conflict of ideas threaten them from all sides. Psychologists usually prescribe two fundamental components for the spiritual training of children as follows: spiritual intelligence and moral intelligence (virtue). According to Imam Khomeini, spirituality is a willful attention to the world of meaning which consists of various levels and finally lead to the realization of the station of perfect man. From the perspective of this philosopher, spiritual training is a monotheistic upbringing which contains three angles of teacher, student, and training. Imam Khomeini is of the view that apart from the role of teacher and student, there are some other factors such as fitrah (nature), thought, will, and moderation which are effective in bringing about spiritual training. In his view, by spiritual training of children it means to draw the attention of children towards the world of meaning in order to actualize their spiritual and natural dimensions with the aim of achieving the final goal. All these depend on the human will power and the role of the parents even before the birth of their children.
شريفي، احسان؛ سهرابي، فرامرز و همكاران، معنويت و علوم انساني معاصر، اصفهان، نگار، 1389.
شاه‌آبادي، ميرزا محمدعلي، شذرات المعارف، تهران، ستاد بزرگداشت مقام عرفان و شهادت، 1380.
شاه‌آبادي، ميرزا محمدعلي، رشحات البحار، ترجمه زاهدويسي، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1387.
خميني، روح الله، صحیفه نور، مجموعه رهنمودهای امام خمینی مدظله العالی، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، 1369-1361.
خميني، روح الله، تحرير الوسيله، قم،دارالعلم، بي¬تا.
خميني، روح الله، تقريرات فلسفه امام خميني(ره)، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(ره)، 1381.
خميني، روح الله، شرح چهل حديث، تهران، موسسه تنظيم و نشر آثار امام، 1382.
خميني، روح الله، شرح حديث جنود عقل و جهل، تهران، موسسه تنظيم و نشر آثار امام، چ5، 1385.
خميني، روح الله، مصباح الهدايه الي الخلافه و الولايه، مقدمه سيدجلال‌الدين آشتياني، تهران، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(ره)، چ2، 1373.
خميني، روح الله، شرح دعاي سحر، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام، 1374.
خميني، روح الله، آداب الصلواه، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام، 1385.
هدايتي، مهرنوش، به كودكان اعتماد كنيم، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و علوم فرهنگي، 1393.
نصرآبادی، حسنعلي، پژوهشی در تدوین فلسفه تربیتی امام خمینی، تهران، پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، 1390.
Larson, J. S., “The World Health Organization’s Definition of Health: Social versus Spiritual Health”, Social Indicators Research, 38(2), 1996.
Nasel,D., Spiritual Orientation in Relation to Spiritual Intelligence, University of South Australia, 2004.
Wigglesworth, C., “Spiritual intelligence and any it Matters”, The Inner Words Messenger, A News Letter to spark the Inner Journey, retrived from internet: www.conscious pursuits.com, 2004.
Zohar, D. & Marshall, I., SQ – Spiritual Intelligence: The Ultimate Intelligence. London: Bloomsbury, 2000.
Sisk, D., & Torrance, E. P., Spiritual Intelligence: Developing a Higher Consciousness, NewYork: Creative Education Foundation, 2001.