تبيين و بررسي تربيت اخلاقي کودک
محورهای موضوعی : «فلسفه و کودک» و معنویت
عاطفه سوهاني
1
(دانشگاه آزاد اسلامي)
کلید واژه: اخلاق کودک تربيت اخلاقي تربيت اسلام ,
چکیده مقاله :
پرورش اخلاقي صحيح و مناسب، انسان را از قرار گرفتن در تنگناهاي بزرگ ميرهاند و بعنوان نيرويي براي جلوگيري از وارد شدن در تباهيها و لغزشها، به انسان کمک ميکند. بديهي است وقتي کاري در شرايطي ويژه و در زمان خود انجام ميگيرد، آثار دلخواه را بدست ميدهد. دوران کودکي نيز بهترين زمان براي سازندگي است. کودک براي تربيت، آمادگي کامل را دارد و هر تدبيري در تربيت او بکار گرفته شود، در دل و جانش نقش ميبندد و براحتي از ميان نميرود. اخلاق و ويژگيهاي ناشايست را که در بزرگسالي جزو شخصيت فرد شده، نميتوان به آساني تغيير داد؛ حال آنکه يک نهال کوچک را ميتوان از حالت انحراف به راستي درآورد. بنابرين، دوران کودکي، بهترين دوره سازندگي و تربيت اخلاقي است. مهمترين زمان براي تربيت اخلاقي دوران کودکي است چراكه ذهن و روان کودک هنوز کاملاً شکل نگرفته و براي هرگونه تربيت آمادگي دارد و مسئوليت اين امر حساس و مهم در مرتبه اول برعهده پدران و مادران نهاده شده است. ازاينرو نوشتار حاضر ابتدا به مسئله اخلاق بعنوان عامل اوليه در تربيت پرداخته و سپس تربيت را مورد بررسي قرار داده و بدنبال آن، چگونگي ارتباط با کودک و مراحل يادگيري و پذيرش مقررات و قوانين اخلاقي و در بُعد تربيت ديني، نکات اخلاقي و عبادي در زمينه رفتار با کودک را مورد مداقه قرار داده است.
A proper and suitable moral training is a kind of force that can save man in certain tricky situations, and protect him from falling into misleading and stumbling paths. Obviously, when a work is done in its proper time and particular situation, it may yield its desirable result. Similarly, childhood period is also the best time for construction. Children are receptive to any kind of training. That is, they are eagerly ready to implement any idea and plan suggested for their training, and will not go away easily. It is very difficult to change those improper inherent moralities and characteristics in adult age. While, it is easy to lead back a child from any possible deviation that may appear before his way, and direct him towards right path. Accordingly, child age is the best period for construction and moral training. For, at this age, the mind of child has not yet found his final form and figure, and is apt to any kind of training for which parents are primarily responsible. Therefore, the present article is an attempt to shed some light on the issue of morality that primarily plays an important role in training, and then embarks upon addressing the issue of training, the way of communicating with children, pursuing stages of learning, and finally, the way of accepting the moral rules and regulations. From religious aspect, certain moral and ideological points concerning children will be explored.
قرآن‌كريم.
نهج‌البلاغه (1387) ترجمه علي شيرواني، قم: دارالعلم.
برک، لورا (1390) روانشناسي رشد، ج2، ترجمه يحيي سيدمحمدي، تهران: انتشارات ارسباران.
جوادي آملي، عبدالله (1391) مفاتيح الحياة، قم: نشر اسراء.
رهنما، اكبر (1385) «مقايسه ديدگاه کانت و خواجه نصيرالدين طوسي در زمينه تربيت اخلاقي»، دو فصلنامه علمي ـ تخصصي تربيت اسلامي، شماره2.
ري شهري، محمد (1383) ميزان الحکمه، قم: دارالحديث.
فلسفي، محمدتقي (1378) الحديث، تحقيق مرتضي فريد، قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
کاپلان، پاول اس. (1386) روانشناسي رشد، (سفر پرماجراي كودك)، ترجمه مهرداد فيروزبخت، تهران: نشر ارسباران.
کديور، پروين (1377) «بررسي رشد وجدان اخلاقي در دانش‌آموزان و رابطه آن با جو مدرسه»، فصلنامه تعليم و تربيت، شماره 4.
کديور، پروين (1383) روانشناسي تربيتي، تهران: سمت.
كليني، محمدبن يعقوبي (1379) اصول كافي، قم: انتشارات اسوه.
گينات، هايم جي. (1390) رابطه بين والدين و کودکان: راه‌حلهاي جديد براي مسائل قديمي، ترجمه سياوش سرتيپي، تهران: انتشارات اطلاعات.
نقيب‌زاده، ميرعبدالحسين (1379) نگاهي به فلسفه آموزش و پرورش، تهران: نشر طهوري.